Het huidige incassostelsel is volgens de auteurs teveel gericht op het belang van de individuele schuldeiser. Schuldsituaties worden daardoor onnodig problematisch. Wanneer de schulden vervolgens gesaneerd worden via schuldhulpverlening leidt dat tot onnodige afschrijvingen bij schuldeisers, aldus het rapport.
Afbetalingsplan op basis van afloscapaciteit
Om dit op te lossen bepleiten de auteurs de introductie van een afbetalingsplan, 'waarin alle schuldeisers naar rato van hun vordering kunnen meedelen in de beschikbare betalingscapaciteit van de debiteur'. Het plan zou opgesteld moeten worden door een 'onafhankelijke schuldbemiddelaar', aldus het rapport.
Werkwijze 'Opstellen en uitvoeren afbetalingsplan', illustratie uit rapport
Als NVVK, de branchevereniging voor schuldhulp, sociaal bankieren en bewind, hebben we het rapport met veel interesse en aandacht bestudeerd. Het biedt een diepgaande analyse en introduceert interessante oplossingsrichtingen.
In het rapport worden twee cruciale toetsmomenten in het incassoproces uitgelicht:
- De toetsing bij de primaire schuldeisers hoe zij staan tegenover het afbetalingsplan.
- De tuchtrechtelijke toets op de zorgplicht van de deurwaarder.
Zorgplicht is ook: doorverwijzen
Wij zien de toegevoegde waarde van deze toetsmomenten. We zijn ook enthousiast om het gesprek aan te gaan over de invulling van de wettelijke zorgplicht, waarvan het actief doorverwijzen van mensen met problematische schulden een essentieel onderdeel is. Het afbetalingsplan kent voordelen, maar we voorzien dat bij het opstellen van het plan de mogelijkheid bestaat dat niet alle problematische schulden op tafel komen. Het opbouwen van een vertrouwensrelatie tussen hulpverlener en hulpvrager is daarvoor cruciaal. In dit laatste zien we niet direct een rol voor de deurwaarder.
We geloven sterk in het potentieel van het afbetalingsplan en zijn gemotiveerd om samen met de KBvG, NVI (incassobranche) en de schuldeisers te brainstormen over een verantwoord incassobeleid. Daarbij betrekken we ook graag de huidige scheidslijnen tussen incasso, deurwaarders en hulpverlening.
Afbetalingsplan in bredere context, illustratie afkomstig van schuldenkleinhouden.nl
Grens tussen deurwaarder en hulpverlener bewaken
Het is cruciaal om te onderkennen dat de deurwaarder in de voorgestelde nieuwe rol, hoewel vernieuwend in benadering, in essentie een verlengstuk van de rechter blijft. Hierdoor onderscheidt zijn/haar rol en verantwoordelijkheid zich fundamenteel van die van een hulpverlener. Het is van groot belang dat we de grenzen tussen hulpverlening en de deurwaarder blijven respecteren en bewaken. Dit vereist een heldere afbakening en samenwerking in onze werkprocessen, zorgplicht en werkcultuur.
We staan aan het begin van een goed gesprek. Dit rapport legt een solide en inspirerend fundament voor de toekomst, en biedt perspectief om samen te werken aan een betere aanpak van schulden in Nederland.